Giải đáp Tại sao có chi phí đại diện

cơ sở lý thuyết

Theo Jensen & Meckling (1976), lý thuyết tác nhân cho rằng khi có sự tách biệt giữa quyền sở hữu và quyền kiểm soát thì sẽ nảy sinh mâu thuẫn giữa chủ sở hữu và người quản lý. Chi phí đại lý được định nghĩa là tổng chi phí:

Chi phí kiểm soát: Chi phí trả cho các kiểm soát viên để cảnh báo cho các cổ đông khi các nhà quản lý đang tham quá nhiều về mình.

Chi phí tuân thủ: Chi phí ngăn chặn những hậu quả xấu có thể xảy ra từ những hành động không trung thực của nhà quản lý.

Mất lãi: là tổn thất do sự khác biệt giữa các quyết định thực tế của người quản lý và các quyết định nhằm tối đa hóa lợi ích cho các cổ đông.

Brickley, Lees & Smith (1998); Agrawal & Mandelker (1990) chỉ ra rằng do những đặc điểm riêng biệt của họ so với các cổ đông cá nhân, các nhà đầu tư tổ chức hoàn toàn có đủ năng lực và động lực để hoạt động như một kiểm soát viên trong công ty. Theo Mak & Li (2001), chính phủ thường có xu hướng ít chủ động hơn trong việc kiểm soát các khoản đầu tư của mình, các DNNN ít kiểm soát công ty hơn, điều này dẫn đến tăng chi phí đại lý. Bos (1991) lập luận rằng trong các công ty mà chính phủ sở hữu phần lớn vốn tự có, chính phủ có động lực để kiểm soát công ty một cách chặt chẽ và hiệu quả, do đó giảm chi phí đại diện. đại diện cho công ty.

Tại Việt Nam, Thân Thị Thu Thủy và cộng sự (2014) cho rằng chi phí đại diện có xu hướng giảm khi tỷ lệ sở hữu cổ phần trong hội đồng quản trị, tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài và tỷ lệ nhà đầu tư nước ngoài, là đòn bẩy của công ty. tăng. Trần Viết Lâm (2013), trên cơ sở kết luận của lý thuyết đại lý, lý thuyết trò chơi đã đưa ra các khuyến nghị sơ bộ nhằm giảm chi phí đại lý và xác định được trách nhiệm của cá nhân đại diện vốn nhà nước đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

phương pháp tìm kiếm

Bài viết có sử dụng dữ liệu của các công ty niêm yết (DNNY) trên 02 sàn giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội năm 2014 – 2018. Mẫu bao gồm các tổ chức phi tài chính. Các tổ chức thiếu dữ liệu cho bất kỳ biến nào trong biểu mẫu tìm kiếm không được đưa vào nghiên cứu. Kết quả là, mẫu nghiên cứu bao gồm dữ liệu bảng cân đối kế toán của 119 công ty trong các năm từ 2014 đến 2018.

Nghiên cứu này xem xét tác động của ba nhóm yếu tố ảnh hưởng đến chi phí đại lý của các công ty niêm yết, bao gồm:

H1: Tỷ lệ sở hữu nhà nước có liên quan tiêu cực đến chi phí đại lý DNNY.

H2: Tỷ lệ sở hữu nước ngoài có liên quan tiêu cực đến chi phí đại lý của DNNY.

H3: Tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư tổ chức tương quan nghịch với chi phí đại lý DNNY.

H4: Quyền sở hữu quản lý có liên quan tiêu cực đến chi phí đại lý của DNNY.

H5: Sở hữu hội đồng quản trị có ảnh hưởng đến chi phí của DNNY.

H6: Quy mô hội đồng quản trị có ảnh hưởng đến chi phí của DNNY.

H7: Số lượng giám đốc độc lập có tương quan nghịch với chi phí DNNY.

H8: Kiểm soát chủ nợ có mối quan hệ tiêu cực đến chi phí đại lý trong DNNY.

H9: Quy mô công ty có tương quan thuận với chi phí đại lý ở New York.

mô hình hồi quy

Tác giả đã chuẩn bị phương trình hồi quy như sau:

Yit = α + β1govit + 2frit + β3istite + β4mngit + 5adit + β6sizeadit + 7nonadit + β8levit + β9 sizeit + ui + it

(I = 1119; t = 15)

ở đó:

Yit: là biến phụ thuộc (hsts)

– gov, fr, ist, mg, ad, sizead, nonad, lev, size: các biến độc lập

– α: là hằng số ước lượng; βj: là các hệ số ước lượng; : là phần còn lại

i: biểu diễn dữ liệu cho doanh nghiệp; R: thời gian nhanh

Kiểm tra ảnh hưởng của các yếu tố đến chi phí đại lý đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ

Phương pháp ước tính

Mô hình sử dụng dữ liệu mảng cùng với dữ liệu DN mặt cắt ngang và dữ liệu chuỗi thời gian hàng năm.

Đối với dữ liệu ma trận, dữ liệu có thể được trả về theo các phương pháp sau:

– Hồi quy bình phương nhỏ nhất thông thường tính tổng tất cả các quan sát (OLS gộp).

Hồi quy các hiệu ứng ngẫu nhiên (REM).

Hồi quy hiệu ứng cố định (FEM).

Tác giả chọn mô hình OLS với FEM và REM. Thử nghiệm ghép kênh Breusch và Pagan Lagrangian (thử nghiệm LM) được sử dụng để lựa chọn giữa phương pháp REM và phương pháp Pool OLS. Bài kiểm tra Hausman được sử dụng để lựa chọn giữa hai mô hình, REM và FEM.

Tác giả sử dụng phần mềm thống kê Stata 14 để thực hiện các kỹ thuật phân tích hồi quy và thực hiện các kiểm định thống kê của mô hình.

kết quả nghiên cứu

Kiểm tra ảnh hưởng của các yếu tố đến chi phí đại lý đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ

Bài kiểm tra LM được sử dụng để lựa chọn giữa phương pháp REM và phương pháp Pool OLS. Ho trong kiểm định này là Ho: δu2 = 0 có nghĩa là nếu Ho đúng thì không có tác động ngẫu nhiên nào, chúng ta sẽ chọn mô hình OLS kết hợp.

Kết quả (Prob> chibar2 = 0,0000), do đó bác bỏ Ho, không nên sử dụng mô hình Pooled OLS. Bài báo chỉ tập trung vào hai kỹ thuật phân tích hồi quy dữ liệu ma trận: mô hình tác động cố định và mô hình tác động ngẫu nhiên.

Để lựa chọn giữa mô hình FEM hay mô hình REM, tác giả sử dụng kiểm định Hausman, trong đó giả thuyết của Ho là không có mối tương quan giữa ui và các biến độc lập, vì vậy khi Ho là true, mô hình hiệu ứng phải được sử dụng ngẫu nhiên. Thủ tục, trong khi khi Ho bị từ chối, một mô hình hiệu ứng cố định được sử dụng.

Kết quả thống kê của kiểm định Hausman (Prob> chi2 = 0,0000) cho thấy mô hình FEM tốt hơn mô hình REM. Việc sử dụng mô hình dữ liệu FEM cho phép kiểm soát các yếu tố riêng lẻ khác của các đơn vị chéo có ảnh hưởng đến hoạt động của tổ chức. Việc giải thích kết quả của phân tích hồi quy sẽ phụ thuộc vào kết quả ước lượng của mô hình tác động cố định.

Kiểm tra sự phù hợp của mô hình

– Kiểm tra phát hiện đa tuyến tính

Để kiểm tra phát hiện vệt đa tuyến tính, bài báo sử dụng thang đo Hệ số tăng phương sai (VIF). Kết quả cho thấy rằng tất cả các biến đều có giá trị VIF nhỏ hơn 2. Do đó, tính đa tuyến ít xảy ra hơn.

– Kiểm tra hiện tượng mắc xích (tự động liên kết)

Kết quả kiểm định (Prob> F = 0,5648) cho thấy chưa đủ điều kiện để bác bỏ Ho nên không thể kết luận mô hình có tự tương quan bậc nhất.

– Kiểm tra hiện tượng thay đổi độ tương phản.

Thực hiện kiểm định Wald trung bình để xác minh hiện tượng phương sai thay đổi của mô hình tác động cố định. Kết quả cho thấy (Prob> chi2 = 0,0000) rằng có một hiện tượng hiệp phương sai thay đổi trong mô hình hiệu ứng cố định. Với dữ liệu ma trận chứa nhiều quan sát như nghiên cứu, hiện tượng hiệp phương sai là không thể tránh khỏi.

Kết quả ước tính

Để điều chỉnh độ lệch chuẩn của dữ liệu mảng với vấn đề hiệp phương sai, lựa chọn mạnh đã được thêm vào mô hình hồi quy hiệu ứng cố định.

Kết quả nghiên cứu chiều hướng ảnh hưởng của các nhân tố đến chi phí đại lý cho thấy:

– Tỷ lệ sở hữu nước ngoài có mối tương quan thuận với hiệu quả sử dụng tài sản của cơ sở, tức là có mối tương quan nghịch với chi phí đại lý (có ý nghĩa thống kê là 1%). Điều này phù hợp với giả thuyết đã đề xuất.

– Tỷ lệ sở hữu tổ chức có mối tương quan thuận với hiệu quả sử dụng tài sản của cơ sở, tức là có mối tương quan nghịch với chi phí đại lý (với mức ý nghĩa thống kê là 5%). Điều này phù hợp với giả thuyết đã đề xuất.

– Số lượng thành viên HĐQT độc lập có mối quan hệ tỷ lệ thuận với hiệu quả sử dụng tài sản đối với doanh nghiệp, tức là có mối quan hệ nghịch biến với chi phí đại diện (với mức ý nghĩa thống kê là 1%). Điều này phù hợp với giả thuyết đã đề xuất.

– Hệ số nợ có quan hệ tỷ lệ thuận với hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp, tức là có quan hệ nghịch biến với chi phí đại lý (với mức ý nghĩa thống kê là 10%). Điều này phù hợp với giả thuyết đã đề xuất. Khi các công ty đang huy động nợ, bên cạnh việc chịu sự kiểm soát của các cổ đông, nó còn chịu sự kiểm soát của các chủ nợ.

Kết luận và đề nghị

Kết quả nghiên cứu cho thấy có 4 yếu tố ảnh hưởng đến chi phí đại diện tại DNNN đó là: tỷ lệ sở hữu nước ngoài, tỷ lệ sở hữu tổ chức, số lượng thành viên HĐQT độc lập, số lượng thành viên HĐQT độc lập và tỷ lệ nợ. Tất cả những yếu tố này đều có tác động tiêu cực đến chi phí đại lý cho doanh nghiệp. Từ kết quả nghiên cứu, tác giả đưa ra một số khuyến nghị nhằm kiểm soát chi phí đại lý đối với các công ty niêm yết như sau:

Đối với các cơ sở: tăng cường vai trò của hội đồng quản trị và các thành viên hội đồng quản trị. Các công ty cần chú ý đến việc thu hút các nhà đầu tư nước ngoài và các nhà đầu tư tổ chức vì đây cũng là những yếu tố quan trọng đóng vai trò là cơ quan giám sát trong các định chế. Ngoài ra, các công ty cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc quản trị công ty đối với công ty đại chúng niêm yết trên thị trường chứng khoán.

– Đối với ngân hàng: Ngân hàng chủ động kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay nhằm nâng cao hiệu quả quản trị của công ty, góp phần giảm chi phí đại lý cho doanh nghiệp.

– Đối với cơ quan quản lý nhà nước: hoàn thiện các quy định, khuôn khổ pháp lý và các văn bản hướng dẫn nhằm thiết lập cơ chế hoạt động cho các thành viên HĐQT độc lập; Bảo vệ lợi ích của các cổ đông nhỏ, và tăng cường minh bạch thông tin.

Người giới thiệu:

Thân Thị Thu Thủy, Lê Văn Lâm, Nguyễn Trung Thông (2014), Nghiên cứu mối quan hệ giữa chi phí đại lý và cơ cấu sở hữu của các công ty cổ phần tại Việt Nam, Tạp chí Phát triển và Hội nhập số 14/2014;

Trần Viết Lam (2013), Lý thuyết đại diện, lý thuyết trò chơi và vấn đề người đại diện vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Tạp chí Kinh tế và Phát triển số 198/2013;

Agrawal, A. & CR Knoeber (1996), Cơ chế kiểm soát và hoạt động của công ty trong các vấn đề liên quan giữa giám đốc và cổ đông, Tạp chí Phân tích Định lượng và Tài chính 31, 377-397.